سرج پروتکشن (Surge Protection) یا سرج ارستر (Surge Arrestor) یک وسیله ی الکتریکیست که برای حافظت ازدستگاه های الکتریکی در مقابل جریان و ولتاژهای غیر عادی  استفاده میشود و ولتاژ را در آستانه ی 120 ولت نگه می دارد و هنگامی که آستانه ای بالاتر از 120 ولت باشد سرج پروتکشن ولتاژ را پایین می آورد یا آنرا متوقف می کند.

سرج پروتکشن ها از وسایل الکترونیکی در مقابل جریان های موجود در کابل برق محافظت می کنند.

سرج پروتکشن ها از قطعات زیر تشکیل شده است:

1- زینر دیود

2- هسته آهنی
3- وریستور اکسیدی فلزی

برای محفاظت از دستگاه های الکتریکی در مقابل ناپایداری هایی که در یک رسانا رخ می دهد سرج ارستر به رسانا وصل شده و دقیقا قبل از آن عمل می کند. در حالیکه رسانا از زمین با ولتاژ نرمال عمل می کند، سرج ارستر به زمین متصل شده  و از ولتاژ ناپایدار مسیر انرژی به زمین عمل میکند(نول).
این اتفاق با استفاده از وریستور با مقاومت ها و ولتاژ های مختلف انجام میشود. سرج پروتکشن علاوه بر حفاظت از نوسان برق، می توانند از ناپایداری الکتریکی که در نتیجه نوسان اتفاق می افتد را حفاظت کنند.

اتصال کوتاه (مدار کوتاه)

هنگامی که اتصال کوتاه در یک مدار برقرار میشود منجر به وارد شدن ضربه ولتاژی بسیار بالا شده که این مقدار ولتاژ سه برابر مقدار ولتاژ یک مدار عادی است که باعث آسیب سیم پیچ موتور می گردد.

موتورهایی که (basic impulse insulation level(BIL ندارند بیشتر در معرض آسیب قرار می گیرند.

BIL لول یا سطح عایق بودن دستگاه را نشان می دهد.

با قراردادن ارستر در مدار جریان های ناشی از ضربه ها به سمت پایانه های موجود در زمین هدایت می شوند که در این میان باید به محافظ های سیم های متصل به زمین دقت کرد تا پوشش های مناسبی داشته باشند.

هنگامی که خازن ها درمدار یا خروج آنها قرار می گیرند جریان ایجاد شده از خازن باعث تغییرجریان مدار و سپس منجر به تغییر ولتاژ ناگهانی می شود. این تغییرات شدید ولتاژ سبب میشود آسیب زیادی به ماشین های چرخان اعمال شود و در نتیجه میتوان با استفاده از یک ارستر مانع از این اتفاق شد. این ارسترها بمنظور ایمن نگهداشتن موتور جهت دفع ارتعاشات شدید در پایانه های موتور قرار میگیرند.

*ارسترهای خازنی فقط به جهت محافظت ازماشین های چرخان کاربرد مناسب تری دارند.

این ارستر ها با کاهش شدت موج ضربه های ایجاد شده دستگاه را از ولتاژهای ناگهانی بالا درامان نگه می دارند.

Transformers & Arrester

با قرار گرفتن ترانسفورها در معرض ضربه های با ولتاژبالا در صورتی که توانایی ضربه گیری ترانسفور در برابر ضربه ایجاد شده کافی باشد، هیچگونه آسیبی به ترانسفورها نخواهد رسید. در حالی که برای کابل ها موضوع به گونه ای است که اعمال هرنوع ضربه برروی آنها منجر به ضعیف شدن قدرت ضربه گیری آنها شده و اگر و اگر در معرض ولتازهای بالای زیر حد BIL قرار گیرند از بین میروند.